Η Δικαιοσύνη απεικονίζεται και παριστάνεται με τη μορφή της παρθένας Αστραία (ουδόλως τυχαίο, ανέγγιχτη και αμίαντη, όπως και στην χριστιανική θρησκεία η μητέρα του ιδρυτή της). Η Αστραία, προσωποποίηση της δικαιοσύνης, θεά η ίδια και κόρη της Θέμιδος, κρατάει στο ένα χέρι τη ζυγαριά και ένα μαντήλι σκεπάζει τα μάτια της, ή, έχει στραμμένο το πρόσωπό της στην αντίθετη πλευρά απ' αυτήν της ζυγαριάς υποδηλώνοντας έτσι την αμεροληψία και την ίση μεταχείριση.
Η Θέμις, ανήκε στους Τιτάνες, στην πρώτη γενεά των ιδεατών θεοτήτων της Ελληνικής Μυθολογίας. Ήταν παιδί της Γαίας και του Ουρανού και αποτελούσε την ανθρωπόμορφη προσωποποίηση της φυσικής και της ηθικής τάξης καθώς και της εθιμοτυπίας. Είναι αυτή που θεσμοθετεί και το δίκαιο που αντιπροσωπεύει είναι ιερό και απαράβατο, ακόμη και για τους θεούς, και είναι ανώτερο κι απ' αυτή τη βούλησή τους.
Τη Θέμιδα, άλλοτε προσφωνούσαν ως Ιχναία θεά, που αναζητεί ίχνη αδικοπραξιών, και άλλοτε ως Πανδερκής θεά, από το γεγονός ό,τι δεν της διέφευγε τίποτε. Η λέξη θέμις παράγεται από το ρήμα τίθημι και δηλώνει αυτό που έχει τεθεί, που ισχύει, δηλαδή το δίκαιο.
Με τον όρο δικαιοσύνη νοείται η ιδιότητα ή το γνώρισμα του δικαίου και με τον ίδιο όρο χαρακτηρίζεται και η απονομή του δικαίου. Είναι ανεξάρτητη λειτουργία του κράτους και δεν επιτρέπονται επεμβάσεις στη λειτουργία της, από οποιαδήποτε άλλη λειτουργία, και δη την πολιτική ηγεσία.
Η δικαιοσύνη όμως, έχει την πηγή της μέσα στην ανιδιοτέλεια και στην ελευθερία της ψυχής και ορίζεται ως αγαθό που δεν στοχεύει στην ευδαιμονία όποιου την ασκεί, αλλά στον άλλον άνθρωπο. Κατά συνέπεια είναι η κρατίστη (Αριστοτέλης- Ηθικά Νικομάχεια) των αρετών γιατί δεν ασκείται για ίδιο όφελος, αλλά προς χάριν τρίτου. Ως επί το πλείστον όμως, με τον όρο δικαιοσύνη, νοείται η ικανοποίηση του περί δικαίου αισθήματος.
Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη η δικαιοσύνη διακρίνεται σε τρία είδη.
α. Την διανεμητική, που απονέμεται με βάση την αξία του ανθρώπου. Για τους δημοκρατικούς όμως, αξία αποτελεί η ελευθερία, για τους ολιγαρχικούς ο πλούτος ή η καταγωγή και για τους αριστοκρατικούς η αρετή.
Το διανεμητικό δίκαιο δεν περιορίζεται στην αναγνώριση των δικαιωμάτων τους ενός ή του άλλου, όπως κάνει η ιδιωτική ηθική και η καντιανή δικαιοσύνη, αλλά συνιστά εφαρμογή, πραγματοποιήσιμη της δικαιοσύνης.
Προϋποθέτει επομένως την ύπαρξη δημοσίων αρχών, καταλυτικά ανεξάρτητων, που πρέπει να κυριαρχούνται από την ιδέα της δικαιοσύνης, ως αγαθό, και τη θέληση να την κάνουν να επικρατήσει σε κάθε περίπτωση.
β. Την διορθωτική που απονέμεται με βάση την αρχή ό,τι όλα τα άτομα είναι ίσα μεταξύ τους. Η άνιση μεταχείριση όμως των ίσων είναι εξίσου άδικη της ίσης μεταχείρισης των άνισων.
Η Θέμις, ανήκε στους Τιτάνες, στην πρώτη γενεά των ιδεατών θεοτήτων της Ελληνικής Μυθολογίας. Ήταν παιδί της Γαίας και του Ουρανού και αποτελούσε την ανθρωπόμορφη προσωποποίηση της φυσικής και της ηθικής τάξης καθώς και της εθιμοτυπίας. Είναι αυτή που θεσμοθετεί και το δίκαιο που αντιπροσωπεύει είναι ιερό και απαράβατο, ακόμη και για τους θεούς, και είναι ανώτερο κι απ' αυτή τη βούλησή τους.
Τη Θέμιδα, άλλοτε προσφωνούσαν ως Ιχναία θεά, που αναζητεί ίχνη αδικοπραξιών, και άλλοτε ως Πανδερκής θεά, από το γεγονός ό,τι δεν της διέφευγε τίποτε. Η λέξη θέμις παράγεται από το ρήμα τίθημι και δηλώνει αυτό που έχει τεθεί, που ισχύει, δηλαδή το δίκαιο.
Με τον όρο δικαιοσύνη νοείται η ιδιότητα ή το γνώρισμα του δικαίου και με τον ίδιο όρο χαρακτηρίζεται και η απονομή του δικαίου. Είναι ανεξάρτητη λειτουργία του κράτους και δεν επιτρέπονται επεμβάσεις στη λειτουργία της, από οποιαδήποτε άλλη λειτουργία, και δη την πολιτική ηγεσία.
Η δικαιοσύνη όμως, έχει την πηγή της μέσα στην ανιδιοτέλεια και στην ελευθερία της ψυχής και ορίζεται ως αγαθό που δεν στοχεύει στην ευδαιμονία όποιου την ασκεί, αλλά στον άλλον άνθρωπο. Κατά συνέπεια είναι η κρατίστη (Αριστοτέλης- Ηθικά Νικομάχεια) των αρετών γιατί δεν ασκείται για ίδιο όφελος, αλλά προς χάριν τρίτου. Ως επί το πλείστον όμως, με τον όρο δικαιοσύνη, νοείται η ικανοποίηση του περί δικαίου αισθήματος.
Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη η δικαιοσύνη διακρίνεται σε τρία είδη.
α. Την διανεμητική, που απονέμεται με βάση την αξία του ανθρώπου. Για τους δημοκρατικούς όμως, αξία αποτελεί η ελευθερία, για τους ολιγαρχικούς ο πλούτος ή η καταγωγή και για τους αριστοκρατικούς η αρετή.
Το διανεμητικό δίκαιο δεν περιορίζεται στην αναγνώριση των δικαιωμάτων τους ενός ή του άλλου, όπως κάνει η ιδιωτική ηθική και η καντιανή δικαιοσύνη, αλλά συνιστά εφαρμογή, πραγματοποιήσιμη της δικαιοσύνης.
Προϋποθέτει επομένως την ύπαρξη δημοσίων αρχών, καταλυτικά ανεξάρτητων, που πρέπει να κυριαρχούνται από την ιδέα της δικαιοσύνης, ως αγαθό, και τη θέληση να την κάνουν να επικρατήσει σε κάθε περίπτωση.
β. Την διορθωτική που απονέμεται με βάση την αρχή ό,τι όλα τα άτομα είναι ίσα μεταξύ τους. Η άνιση μεταχείριση όμως των ίσων είναι εξίσου άδικη της ίσης μεταχείρισης των άνισων.
H επιείκεια ως μέρος της πρωτογενούς πραγμάτωσης της δικαιοσύνης καλύπτει το κενό και την έλλειψη που εμφανίζει ο νόμος που δεν διακρίνεται για την πληρότητα και την ακρίβεια που παρατηρείται στο χώρο των θετικών επιστημών.
γ. Της αμοιβαιότητας που οφείλεται στην ελεύθερη βούληση των μελών της κοινωνίας και είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί συντελεί στην ενότητά της.
(Όμως, η απόδοση της δικαιοσύνης, δεν αποτελεί, σε κάθε περίπτωση, ενιαία πραγμάτωση του δικαίου. Η αξία του ανθρώπου -και του λειτουργού- διαφέρει ανάλογα με την πολιτικοκοινωνική του θέση -ή τις βλέψεις- και η κρίση επιστρατεύεται το δεύτερο είδος, και εφόσον κρίνεται σκόπιμο ανιχνεύονται κενά και ελλείψεις για την αιτιολόγηση της επιείκειας.)
....οἱ γὰρ νομοθέται τοὺς πολίτας ἐθίζοντες ποιοῦσιν ἀγαθούς, καὶ τὸ μὲν βούλημα παντὸς νομοθέτου τοῦτ᾽ ἐστίν, ὅσοι δὲ μὴ εὖ αὐτὸ ποιοῦσιν ἁμαρτάνουσιν, καὶ διαφέρει τούτῳ πολιτεία πολιτείας ἀγαθὴ φαύλης.... (Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια , βιβλίο 2)
(πηγή : Βικιπαίδια - Βικιθήκη)
υ.γ. σήμερα αντιμετώπισα ένα πρόβλημα με τον υπολογιστή. αφού ετοίμασα την ανάρτηση, την αποθήκευσα και έδωσα προεπισκόπηση. την είδα σωστή. γύρισα και έδωσα δημοσίευση. έκανα προβολή και είδα ανεβασμένη την ανάρτηση κανονικά. τι έγινε μετά, που φαντάζομαι το αντιλήφθηκαν όσοι μπήκαν μέχρι το μεσημέρι, ούτε που το κατάλαβα. όταν ξαναμπήκα, αργά το μεσημέρι, είδα αναρτημένο το πρόχειρο και το τελικό, που το είχα αναρτήσει και το είδα αναρτημένο και θα έπρεπε να είναι, δεν υπήρχε πουθενά, ούτε στο πρόχειρο. τέλος πάντων. χρειάζεται λιγάκι περισσότερη προσοχή.
Μάλλον δεν είχε σωθεί για κάποιο λόγο. Συμβαίνουν αυτά με το blogger.
ΑπάντησηΔιαγραφή